·
Θεματική Ενότητα : Πρωταπριλιά
Πόσα παιδιά λένε ψέματα για να γλιτώσουν τις κυρώσεις; Πόσα "όχι
εγώ" στην ερώτηση που τους κάνεις; Η ημέρα είναι κομμένη και ραμμένη στα
μέτρα τους. Γνωρίζετε άραγε από που προήλθε το έθιμο της Πρωταπριλιάς ;
Πάμε να μάθουμε.
Τα ψέματα της
Πρωταπριλιάς είναι ένα έθιμο που μας έχει έρθει από την Ευρώπη. Υπάρχουν
διάφορες εκδοχές σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο που «γεννήθηκε» το έθιμο
αυτό. Δύο από αυτές, όμως, είναι οι επικρατέστερες.
Σύμφωνα με την
πρώτη εκδοχή, το έθιμο ξεκίνησε από τους Κέλτες, λαό της βορειοδυτικής Ευρώπης,
οι οποίοι ήταν δεινοί ψαράδες. Η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου.
Όσο καλοί ψαράδες όμως και να ήταν, την εποχή αυτή του χρόνου τα ψάρια
πιάνονται δύσκολα. Έτσι και αυτοί, όπως προστάζει ο «κώδικας δεοντολογίας» των
ψαράδων όλων των εποχών, έλεγαν ψέματα σχετικά με τα πόσα ψάρια είχαν πιάσει.
Αυτή η συνήθεια, έγινε με το πέρασμα του χρόνου έθιμο
Η δεύτερη
εκδοχή, που θεωρείται και πιο βάσιμη ιστορικά, θέλει γενέτειρα του εθίμου την
Γαλλία του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564 η πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η «1η
Απριλίου». Την χρονιά αυτή όμως, και επί βασιλείας Καρόλου του 9ου, αυτό άλλαξε
και Πρωτοχρονιά θεωρούνταν πλέον η 1η Ιανουαρίου. Στην αρχή αυτό δεν το
δέχτηκαν όλοι οι πολίτες. Οι αντιδραστικοί συνέχιζαν να γιορτάζουν, την παλαιά
πλέον, πρωτοχρονιά τους την 1η Απριλίου, ενώ οι υπόλοιποι τους έστελναν
πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν. Το πείραγμα αυτό μετατράπηκε με
τον καιρό σε έθιμο. Το έθιμο αυτό ήρθε και στην Ελλάδα και διαφοροποιήθηκε
αποκτώντας μια ελληνική χροιά. Η βασική ιδέα βέβαια παρέμεινε ίδια. Λέμε αθώα
ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας. Σε κάποιες περιοχές, θεωρούν ότι
όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο, θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη
την υπόλοιπη χρονιά. Σε κάποιες άλλες πιστεύουν ότι ο «θύτης» θα έχει καλή
σοδειά στις καλλιέργειες του. Επίσης το βρόχινο νερό της πρωταπριλιάς, θεωρούν
μερικοί, ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Όσο για το «θύμα», πιστεύεται ότι, σε
αντίθεση με τον «θύτη», θα έχει γρουσουζιά τον υπόλοιπο χρόνο και πιθανότατα αν
είναι παντρεμένος θα χηρέψει γρήγορα.
·
Ρωτήστε τα παιδιά σας πότε είπανε ψέματα και γιατί. Είναι όμορφο όμως να
λέμε ψέματα; Γιατί; Τι συμβαίνει.
·
Θα ήθελαν ένα φίλο σαν τον Πινόκιο; Πώς θα ένιωθαν οι ίδιοι αν τους λένε
συνεχώς ψέματα; Καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως "Η ψευτιά κρυφή δε μένει πάντα ο ψεύτης την παθαίνει!"
και πως "Κάθε ψέμα πληγώνει!"
·
Συζητήστε λαϊκές εκφράσεις και
παροιμίες για την αλήθεια και για το ψέμα, όπως:
v Μεταξύ κατεργαραίων ειλικρίνεια
v Η αλήθεια και το λάδι βγαίνουν πάντα
από πάνω.
v Όποιος πηδάει μόνος του, κανένας δεν
τον φτάνει.
v Μες στα πολλά παινέματα, τα πιο
πολλά είναι ψέματα.
v Το ψέμα έχει κοντά ποδάρια.
v Η ψευτιά και η κλεψιά είναι θεία κι
ανιψιά.
v Όποιος μαγειρεύει ψέματα, στο πιάτο
του τα βρίσκει.
v Την αλήθεια πάντα κράτει και το ψέμα
ας έχει αλάτι.
·
·
Προτεινόμενα βιβλία για την «ψεύτικη» αυτή μέρα είναι "Ο
Πινόκιο", " Ο ψεύτης Βοσκός" , το "Ψέμα πρωταπριλιάτικο"
της Σοφίας Γαβριηλίδου.
·
Το Ψ, ψ από το «ψέμα»
ü Ρωτήστε τα παιδιά από ποια φωνούλα ακούνε ότι ξεκινά η λέξη «ψέμα» και την επαναλαμβάνετε
τονίζοντας τον ήχο «ψ» στην αρχή της λέξης . Αφού καταλήξετε στο γράμμα τους
προτρέψτε τα να σκεφτούν και να σας πουν άλλες λεξούλες που ξεκινούν από αυτό
το γράμμα.
ü Στην συνέχεια σε μισό χαρτί Α4 (Α5), τα παιδιά ζωγραφίζουν μία
λέξη από ψι και την αντιγράφουν.
ü Τέλος, ρωτήστε τα αν ξέρουν να το γράφουν . Αν κάποιο παιδί δεν
το έχει κατακτήσει ακόμα γράψτε το εσείς σε ένα χαρτί
και περιγράψτε τη διαδικασία όπως αυτή αποτυπώνεται στα φύλλα
εργασίας.
Ο ΨΕΥΤΗΣ ΒΟΣΚΟΣ
·
Στον παρακάτω
σύνδεσμο μπορείτε να ακούσετε τη διήγηση του παραμυθιού:
·
Προτρέψτε τα παιδιά να αναδιηγηθούν τη ιστορία (αν και τα περισσότερα τη
γνωρίζουν ήδη!) βοηθώντας τα και με τη
χρήση των εικόνων . Επίσης μπορείτε
να τις χρησιμοποιήσετε για πολλαπλές χρήσεις γλωσσικής ανάπτυξης όπως οι
παρακάτω:
v Ζητήσετε από τα παιδιά να τις
ταξινομήσουν χρονικά
v Να αλλάξουν τη σειρά και να αλλάξουν
και τη ροή του παραμυθιού
v Να αφαιρέσετε εικόνες και να βρουν
ποια λείπει
v Να παρατηρήσουν λεπτομέρειες και να
παίξετε το παιχνίδι των ερωτήσεων πχ. Τι κρατούσε ο Αγρότης όταν ο μικρός
βοσκός φώναξε λύκος" ή "Πόσα πρόβατα φαίνονται στην εικόνα" κλπ.
v Δώστε την πρώτη και την τελευταία
εικόνα και να διηγηθούν την ιστορία με το δικό τους τρόπο.
v Να αποδώσουν την ιστορία μιμητικά.
v Παίξτε το παιχνίδι της παγωμένης
εικόνας αντιγράφοντας και αναπαριστώντας τις εικόνες.
v Να επιλέξουν μια εικόνα και να
τη ζωγραφίσουν.
·
Ζωγραφίστε τους ήρωες της ιστορίας και παίξαμε κουκλοθέατρο μαζί με τα
παιδιά! Μπορείτε ξαναεκτυπώσετε τις εικόνες, να τις επεξεργαστείτε σε μέγεθος, να τις ζωγραφίσετε και να
τις κόψετε και τέλος να τις κολλήσετε σε ένα καλαμάκι όπως φαίνεται στις
παρακάτω εικόνες:
·
Ώρα να τραγουδήσουν τόσα ψέμματα στο
τραγούδι "Βατσιτσέλο, βατσιτσό" ακούγοντας το από τον Λουκιανό
Κηλαηδόνη στον παρακάτω σύνδεσμο:
ΒΑΤΖΙΓΤΖΕΛΟ ΒΑΓΤΖΙΓΝΤΟ(στίχοι)
Στραβός βελόνα γύρευε ολά ολά
μέσα σ’ έν’ αχυρώνα
βατζιγτζέλο βατζιγτζό
κι ένας κουφός του έλεγε ολά
ολά
την άκουα που εβρόντα
βατζιγτζέλο βατζιγτζό.
Απ’όλα τα πετούμενα ολά ολά
ο γάιδαρος μ’αρέσει
βατζιγτζέλο βατζιγτζό
γιατί έχει αηδονιού φωνή ολά
ολά
και δαχτυλίδι μέση βατζιγτζέλο
βατζιγτζό
Πολλά ψέματα είπαμε ολά ολά
ας πούμε και μια αλήθεια
βατζιγτζέλο βατζιγτζό.
Ο κόκορας εγέννησε ολά ολά
κι έκανε κολοκύθια βατζιγτζέλο
βατζιγτζό.
Τα κολοκύθια είχαν νερό ολά
ολά
και το νερό βατράχια
βατζιγτζέλο βατζιγτζό
ΠΙΝΟΚΙΟ
·
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να ακούσετε το παραμύθι
·
Τα παιδιά μπορούν να ζωγραφίσουν
ό,τι τους άρεσε από το παραμύθι . Επίσης μπορούν να χρωματίσουν τις παρακάτω ζωγραφοσελίδες.
·
Ζητάτε από τα παιδιά να σας αναδιηγηθούν την ιστορία
·
Κόψτε τα γραμματάκια και βοηθήστε τα παιδιά να συνθέσουν τα ονόματα των ηρώων.
·
Μπορείτε αφού τα συνθέσουν να τα γράψουν και στον υπολογιστή
·
Στον παρακάτω σύνδεσμο θα βρείτε puzzle με τον Πινόκιο
·
Στον παρακάτω σύνδεσμο θα βρείτε ζωγραφιές online
·
Κατασκευή Πινόκιο
Ζωγραφίστε και κόψτε τη φιγούρα του
Πινόκιο. Ενώστε τα μέλη του σώματος με διπλόκαρφα. (εάν δεν έχετε, μπορείτε να
τα ενώσετε με συρραπτικό, να τα ράψετε ή ακόμα και να τα κολλήστε)
- Μπορείτε
να παίξετε ένα πολύ όμορφο μουσικό παιχνίδι με τα παιδιά σας. Διαλέξτε όποια
μουσική εσείς θέλετε (αργή ή γρήγορη) και ποιο παιχνίδι ο καθένας θα ήθελε να είναι (πχ. αυτοκινητάκι,
ρομπότ, Barbie, αρκουδάκι). Η μουσική ξεκινάει και μαζί με αυτή το κάθε παιχνίδι
ζωντανεύει και κάνει τις ανάλογες κινήσεις. Όταν σταματάει η μουσική, σταματούν
και τα παιχνίδια.
- Και
ένα οικογενειακό παιχνίδι! Σχεδιάστε σε ένα χαρτόνι το κεφάλι του Πινόκιο,
μάτια, μύτη, στόμα και ένα καπέλο. Φτιάξτε και από μία ταμπελίτσα που από τη
μία πλευρά θα αντιγράψουν τα παιδιά τη λέξη αλήθεια με πράσινο χρώμα και από
την άλλη τη λέξη ψέμα με κόκκινο χρώμα. Ο καθένας με τη σειρά του λέει μια
φράση (αληθινή ή ψευδής). Οι υπόλοιποι σηκώνουν την ταμπέλα τους αν είναι αλήθεια ή ψέμα και τότε ,αν είναι
ψέμα αυτός που λέει τη φράση βάζει ένα τουβλάκι ( τενεκεδάκι) στον Πινόκιο, μέχρι
να μεγαλώσει η μύτη του !! Προσοχή! Σε όποιον γκρεμιστεί η μύτη, τότε αυτός
χάνει και το παιχνίδι!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου